Bij het afleggen van de eed of belofte beloven bestuurders en raadsleden het algemeen belang te zullen dienen. Geen persoonlijke belangen, maar het belang van de stad of te wel het stadsbelang! En hoewel in aanvang deze affaire te maken had met de vraag of een oud wethouder al dan niet onbehoorlijk gedrag vertoonde, het gaat hier dus om het belang van de stad, is deze kwestie als je deze analyseert in feite een simpele aangelegenheid, waarin een oud wethouder onacceptabel opereert en die politiek Delft de afgelopen jaren onnodig heeft bezig gehouden. Stadsbelangen Delft heeft vanavond geen enkele behoefte deze hele affaire vanavond nog eens de revue te laten passeren. In de raadsvergadering van 24 februari 2011 heeft onze fractie in het afrondende debat over deze affaire politiek een streep gezet en die streep staat nog steeds! Vanavond ligt het integriteitonderzoek voor. Wij zullen ingaan op het rapport, de conclusies van het onderzoek en de toekomst.
Algemeen
Een affaire, waarbij in aanvang een restauranthouder het doel had een bestuurder bewust te chanteren, gekenmerkt werd door snelle juridisering voordat de raad hierover voor het eerst kon spreken, door het gebruik van vooral berichtgeving via websites en andere media, waarbij meestal geen moeite werd gedaan beweringen met feiten te onderbouwen, de beeldvorming enorm werd opgeblazen, een affaire dat veel geld heeft gekost, stapels papier heeft opgeleverd en vanuit menselijk oogpunt bezien alleen maar verliezers kent. Beschadiging van personen en hun gezinnen. Recentelijk hebben we gezien dat discussies en publicaties, die vooral via websites en social media onder de vlag van vrijheid van meningsuiting worden gevoerd zelfs kan leiden tot zelfmoord. Bedoelde zelfmoord van een jongeman leidde zelfs tot een scherpe en terechte kritische reactie van, zo werd bedoelde reactie ondertekend door, ‘een verdrietige moeder’.
Het sterkt ons in de gedachten, zoals ook aangegeven in het onderzoeksrapport, dat dit soort kwesties vooral politiek bestuurlijk op basis van feiten moeten worden opgelost in plaats van de weg van juridisering te volgen. Onze opvatting was en is, dat een politiek bestuurlijke oplossing sneller en goedkoper werkt, met positieve credits voor de boodschapper, dan nu in deze situatie het geval is geweest. Dat was en is ook altijd de kern van onze kritiek geweest over deze, zoals ik al aangaf, in de kern simpele en ook onacceptabele situatie. Overigens een situatie die volgens de onderzoekers een novum was dan wel is geworden in gemeenteland.
Onderzoek
Voorzitter, Uiteindelijk heeft de burgemeester aan de CvK gevraagd naar een extern onafhankelijk onderzoek over zijn integriteit. Daar is moed en lef voor nodig, maar gedwongen door gekleurde publicaties en TV uitzendingen was dit de enige juiste keuze. Voor zover ons bekend de enige inwoner in onze stad die om een dergelijk onderzoek vraagt en waarbij de persoonlijke integriteit positief wordt beoordeeld. De CvK is niet over één nacht ijs gegaan. Hij heeft zich nadrukkelijk laten adviseren over de vraag of een dergelijk onderzoek zinvol zou zijn en vervolgens in overleg met externe deskundigen een concept onderzoekmethode met vijf onderzoeksvragen voorgesteld, waarin alleen de rol van de heer Verkerk werd onderzocht.
Hierbij heeft hij aan alle fractievoorzitters, behalve de heer van Koppen, die niet aanwezig kon zijn, de heer Stoelinga was wel aanwezig, gevraagd of men steun kon geven aan het voorgestelde onderzoek en de opzet daarvan. Vervolgens heeft hij ook de vraag gesteld of iedereen bereid was de resultaten van het onderzoek objectief te willen meewegen bij het politieke oordeel over het onderzoeksrapport. Unaniem werden deze vragen volmondig met ja beantwoord. Daarnaast heeft de CvK in het gesprek met de fractievoorzitters in juni 2012 aangegeven, dat hij uiteindelijk op basis van het rapport zijn conclusie hierover aan de heer Verkerk en de gemeenteraad zou geven.
Wij moeten helaas constateren dat zowel de heer Stoelinga als de heer de Wit, ondanks hun ja-woord tegenover der CvK, ruim voordat het eindrapport werd gepresenteerd, al hun definitieve conclusie over de persoon Verkerk hadden ingenomen en dat welke conclusie dan ook uit welk onderzoek daarop geen enkel verschil had gemaakt. Dat is jammer. Het trieste is, zoals ik in het begin van mijn betoog al aangaf, dat, nu na alle wolken zijn opgetrokken, mensen zijn beschadigd, deze affaire onnodig veel geld heeft gekost, in feite overblijft dat er een wethouder was, waarvan de wijze van opereren als bestuurder onacceptabel was. Niets meer en niets minder. Stadsbelangen Delft durft te stelling aan dat geen enkel ander extern onafhankelijk onderzoek tot een andere uitkomst zou hebben geleid.
De Cvk heeft zich tijdens het onderzoek niet bemoeid met het onderzoek zelf en een volstrekt onafhankelijke houding ingenomen. Hoewel opdrachtgever heeft hij deze opdracht gedelegeerd aan een begeleidingscommissie van onafhankelijke externe deskundigen en een onafhankelijk extern bureau die het onderzoek deed met instemming van de fractievoorzitters en de heer Stoelinga . Maar liefst 173 documenten werden bij dit onderzoek betrokken en diverse mensen werden gehoord. Hierbij zij nog opgemerkt dat het onderzoek uitgebreider werd dan wellicht was bedoeld door de burgemeester toen hij om een onderzoek naar zijn integriteit vroeg. Stadsbelangen Delft kan niet anders dan waardering uitspreken voor de wijze waarop dit onderzoek is voorbereid en verricht.
Conclusies
Bij de eerste drie onderzoeksvragen toont het onderzoek aan dat de geuite en aangedikte niet op feite beruste jarenlange verdachtmakingen in relatie tot de heer Verkerk over de grondactie met Zegwaard en het telefoongesprek tussen Balje en Verkerk naar onze mening op basis van feiten in dit rapport duidelijk zijn weerlegd.
Ook waar het gaat over de wijze waarop de burgemeester door zowel Daga als Stoelinga geattendeerd zou zijn op de kwestie Balje. Het rapport geeft hierbij op basis van feiten aan dat de heer Daga hierover tegenstrijdige verklaringen heeft afgelegd en de heer Stoelinga bij de rijksrecherche heeft verklaard dat hij de heer Verkerk niet inhoudelijk heeft geïnformeerd over wat hij op de band had gezien. De burgemeester heeft volgens het onderzoek hierbij correct gehandeld door beiden te verwijzen naar wethouder Balje. Stadsbelangen Delft onderschrijft de conclusies over de eerste drie onderzoeksvragen en vindt dat dit onafhankelijke externe onderzoeksrapport op basis van feiten heeft aangetoond dat er geen twijfels zijn over de wijze waarop de burgemeester in deze drie situaties heeft gehandeld.
Bij de laatste twee onderzoeksvragen wordt door de onderzoekscommissie kritische kanttekeningen gemaakt over de handelwijze van het college en de gemeenteraad en over het feit dat de burgemeester meer zijn onafhankelijke rol als burgemeester in deze kwestie had kunnen innemen.
Hierbij zij opgemerkt, dat de gemeenteraad en het college, zij het in andere bewoordingen, naar aanleiding van het enquêteverzoek van de heer Stoelinga, in begin 2011 zelf al de conclusie had getrokken en voor de toekomst zaken heeft vastgelegd, hoe te handelen mocht zich weer een dergelijke situatie voor doen. Wat dat betreft heeft de gemeenteraad, maar ook het college en de heer Verkerk hun les geleerd uit deze casus……… mede dankzij de heer Stoelinga.
Overigens troffen wij in het rapport op blz. 52 nog een belangrijke alinea aan. Het rapport zegt oa.(citaat): ‘In het algemeen zegt een integriteitvraagstuk als het onderhavige iets over het functioneren van het systeem (raad-college en ambtelijke top) in zijn geheel, niet louter over het functioneren van één functionaris in dat systeem.’ (einde citaat) Het gaat dus niet alleen over de heer Verkerk, maar over iedereen, die hierbij betrokken is geweest. Dit betekent naar onze mening dat ieders rol onderzocht had moeten worden om tot een zuivere afweging te kunnen komen. Wij hebben dit in februari jl. ook voorgesteld, maar hiervoor bleek in de raad geen draagvlak.
Het rapport geeft aan, dat de rol van de burgemeester zorgvuldiger en onafhankelijker had gekund. De stellende trap van deze woorden is nog altijd zorgvuldig en onafhankelijk. Het blijkt maar weer eens, dat achteraf oordelen een stuk gemakkelijker is, dan vooraf de juiste beslissingen nemen in een situatie die werd gekenmerkt door de volgorde der dingen en de vele, ook onvoorspelbare, nuances, die hierbij een rol hebben gespeeld. De vraag is of de terechte kritische kanttekening consequenties moet hebben voor de burgemeester in zijn tweede en wellicht laatste ambtstermijn. Onze fractie is van mening, ook op basis van wat ik zojuist uit het onderzoeksrapport heb geciteerd, dat dit nu niet aan de orde is. Bij een eventuele herhaling wordt dit lastiger.
Toekomst
Hoe verder? De onderzoekscommissie spreekt van verstoorde politieke verhoudingen in het Delftse bestuur en gemeenteraad onderling. Stadsbelangen Delft kan deze conclusie volgen daar waar het gaat om de gondelaffaire. Wij vinden de aanbeveling van de onderzoekscommissie en de CvK op dit punt te zwaar aangezet. Dat neemt niet weg, dat wij deze opmerking van de onderzoekscommissie en de CvK wel begrijpen.
Wij schatten in dat het niet eenvoudig zal zijn de verhoudingen te herstellen als niet iedereen de wil heeft om te bewegen. De Cvk heeft laten weten dat hij de Delftse gemeenteraad hinderlijk zal blijven volgen. Wij zijn benieuwd of hij daarmee al is begonnen gezien de diverse publicaties, inclusief toonzetting, die nu al weer op een ander speelveld zijn verschenen na de presentatie van het rapport. Dat draagt niet bij aan het herstellen van politieke verhoudingen. Eerder verwijdering en dat is niet wat Delft nodig heeft. Nodig is om in gesprek met elkaar te gaan en vooral te blijven. Stadsbelangen Delft is bereid die beweging te maken. Het ligt voor de hand dat er ook gesprekken worden aangegaan met de heer Stoelinga. De burgemeester heeft aangegeven gesprekken te willen voeren met alle fractievoorzitters en dat hij met een Plan van Aanpak zal komen.
Conclusie
Stadsbelangen Delft onderschrijft de conclusies van dit rapport. Het wordt nu tijd zaken die nog moeten worden opgelost zo snel mogelijk op te lossen en deze kwestie achter ons te laten. Wij roepen alle raadsleden op zich bezig te houden met waarvoor de kiezer hen mandaat heeft gegeven, namelijk het besturen van onze stad.
Fractie Stadsbelangen Delft
Aad Meuleman
