Stadsbelangen Delft

Wel of geen stadskantoor bouwen is voor lokaal bestuurders een beslissing die qua complexiteit, omvang en aannames, die door niemand echt hard te maken zijn, wellicht vergelijkbaar met het vraagstuk waar landelijke politici mee worstelen. Griekenland steunen?… of niet………….en wat doen we eventueel straks met Italië, Spanje, Portugal of Ierland???? Niemand die het weet. Topeconomen spreken elkaar tegen wat betreft de diverse scenario’s. Achter de landelijke (Haagse) schermen wordt al maanden keihard gewerkt om straks op diverse scenario’s te kunnen anticiperen terwijl het overgrote deel van de deskundigen ervan uit gaan, dat de euro-problematiek Nederland hard zal kunnen raken, maar ons land daardoor niet in een faillissement terecht zal komen.

Anders ligt dat in Delft met ons eigen probleem: wel of geen HNK. Want een probleem is het. Wel bouwen kost enorm veel geld. In ieder geval minimaal 85 miljoen. Zelfs in het meest gunstige scenario waarbij geen extra tegenvallers optreden moet je je afvragen of Delft dit wel kan betalen. Dan hebben wij het nog niet over de kosten van het totale Spoorzonetraject waar HNK een onderdeel van is. Niet bouwen geeft natuurlijk ook problemen. Gemaakte kosten moet je direct afschrijven en een aantal partijen zullen mogelijk schade claimen. Het is niet uitgesloten dat zowel bouwen als niet bouwen onze stad de artikel 12 status gaat opleveren. Op dit moment lijkt niemand inclusief het college het plaatje compleet te hebben. Wij begrijpen best dat je bij dit soort omvangrijke projecten de kosten en investeringen niet tot achter de komma kunt berekenen, maar als je een gedegen en gewogen besluit wilt nemen, dan zullen de verschillende scenario’s echt beter doorgerekend moeten worden met een bandbreedte positief resultaat versus negatief resultaat.

De onderzoeken die er nu liggen nemen onze twijfels niet weg ondanks alle goede intenties. Er is veel gestoeld op aannames die door verschillende onderzoeksmethodieken niet tegen elkaar zijn af te zetten. Het college zegt een breed draagvlak te zoeken. Dat kan alleen lukken als we de ontstane problemen ontdoen van politieke lading. We moeten hierbij vooral niet denken in termen van prestige of blamage maar juist gezamenlijk op zoek naar de juiste oplossing.

De resultaten van het verificatieonderzoek geven onze fractie niet het beeld dat het doorgaan met de bouw van HNK de beste optie is. Wij zijn van mening dat vooral gesproken is met partijen die er alle belang bij hebben dat HNK wel wordt gebouwd. Het onderzoek laat vooral het bad case scenario zien als HNK niet wordt gebouwd ten opzichte van het optimistische scenario van wel bouwen. Dat zijn geen gelijkwaardige uitgangspunten. Dat maakt het voor de raad lastig om tot een goed oordeel over deze materie te komen. Dat kan pas als je zowel bij het niet als wel bouwen dezelfde bad case of optimale scenario’s hanteert. Dat is nu niet het geval.

Opmerkelijk is dat de verplichting tot het bouwen van het HNK niet contractueel is geformaliseerd. Dat mag toch op z’n minst een amateurisme van hoog niveau worden genoemd. Ja, er zijn aanwijzingen die leiden tot deze verplichting, zo stelt de accountant, maar feit is, dat Delft zich niet formeel contactueel heeft vastgelegd tot de verplichting van de bouw van HNK.   

De in het onderzoek genoemde eventuele schadeclaims bij het niet bouwen zijn maximaal ingezet. Dat begrijpen wij. Of dat praktijk zal worden is een andere vraag. Overigens opvallend dat het college haar onderhandelingspositie bij voorbaat al prijs heeft gegeven door de vertrouwelijkheid van de cijfers op dit onderdeel op te heffen. Hoogst onverstandig, niet in belang van Delft, want daarmee is een vrijbrief gegeven aan belanghebbende partijen om de 3 miljoen per maand op te eisen.  

Het is niet zo dat Delft zomaar roept: ‘ wij gaan toch maar even niet bouwen.’ Nee, hiervoor is een zeer valide argument. Ook Delft heeft enorm veel last van de economische crisis, waarvan het eind nog steeds niet in zicht is. Er is dus sprake van een overmacht situatie, waarvoor je toch op z’n minst begrip mag verwachten van belanghebbende partijen. Zeker omdat met elkaar is afgesproken om in dit traject schouder aan schouder op te trekken. Tenminste dat heeft wethouder Junius ons altijd voorgehouden. Het is ook niet voor niets dat Stadsbelangen bij herhaling in deze raad heeft gevraagd tot herijking van de plannen rond HNK. Juist vanwege die economische crisis en de financiële situatie waarin wij terecht zijn gekomen.

Het college en de coalitiepartijen hadden al vanaf april 2010 op dit dossier krachtig het stuur in handen moeten nemen en met de belanghebbende partijen om tafel moeten gaan zitten. Zij hebben een jaar lang op de automatische piloot gevaren ondanks het slechte weer en zijn veel te lang doorgegaan met het maken van kosten.  

In de commissie van afgelopen dinsdag stelde de PvdA dat bij doorgaan van de bouw van HNK wij de sturing van dit project in handen kunnen houden. Dat zou bij het afblazen van dit project niet het geval zijn. Stadsbelangen bestrijdt dit. Ook als alsnog wordt besloten HNK niet te bouwen, verwacht Stadsbelangen van het college en de raad dat het stuur fors in handen wordt genomen en dat wij niet rustig afwachten wat er over ons heen komt. Dat is het slechtste wat je kunt doen. Het ligt voor de hand met partijen om tafel te gaan en de situatie te bespreken. In Nederland zijn diverse bouwprojecten om die reden ook afgeblazen.

Wij merken op dat geen onderzoek is verricht naar mogelijke vertragingen als HNK wel zou worden gebouwd en wat dit aan extra kosten met zich meebrengt. Het accountantrapport geeft aan dat financiële risico’s zich ongetwijfeld zullen voordoen als we doorgaan met de bouw van HNK. Dat is ook aannemelijk, want dat heeft de geschiedenis wel bewezen en dat zal bij dit project niet anders zijn.

Terug naar Delft. Wanneer en welke extra kosten op ons afkomen wanneer wij door gaan met HNK, weten we niet. Er kan dan wel gesteld worden dat dit opgelost zal worden in toekomstige begrotingen en beter te overzien is, maar onze overtuiging is, dat Delft geen enkele ruimte heeft om te schuiven in de begroting. Ook in de toekomst niet.   

De vraag is dan of Delft kiest voor het doorgaan met HNK met alle financiële onzekerheden en risico’s of dat het verstandiger is dat Delft op dit moment kiest voor een situatie waarbij je op korte termijn weet waar je aan toe bent. Vanuit die situatie kunnen nieuwe oplossingen en uitdagingen worden aangegaan. Niet gemakkelijk, maar ook niet onmogelijk. Een lastige afweging, waarbij wij ervan overtuigd zijn dat doorgaan met de bouw van HNK ook leidt tot financiële problemen in de toekomst. Uiteindelijk wordt de rekening dan toch richting de inwoners gepresenteerd. Daarom heeft Stadsbelangen geen aanleiding gezien om haar de voorkeur voor optie 4 (niet bouwen van HNK) te wijzigen. 

Fractie Stadsbelangen Delft
Aad Meuleman